Ô nhiễm đất đai cũng là vấn đề đáng báo động hiện nay

Phần tồn dư của hóa chất bảo vệ thực vật trên các sản phẩm nông nghiệp, rơi xuống nước bề mặt, ngấm vào đất, di chuyển vào nước ngầm, phát tán theo gió gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng tới sức khỏe con người. Các nhà khoa học môi trường thế giới đã cảnh báo rằng cùng với ô nhiễm nguồn nước, ô nhiễm không khí thì , đặc biệt trong việc sử dụng nông dược và phân hoá học.

Tuy nhiên, thời gian qua lượng hóa chất bảo vệ thực vật được sử dụng ở nước ta tăng quá nhanh. Hầu hết hóa chất bảo vệ thực vật tại Việt Nam đều phải nhập khẩu từ nước ngoài. Nếu như trước năm 1985 khối lượng hóa chất bảo vệ thực vật dùng hàng năm khoảng 6.500 - 9.000 tấn thì trong 03 năm gần đây, hàng nămViệt Nam nhập và sử dụng từ 70.000 - 100.000 tấn, tăng gấp hơn 10 lần. Từ năm 2006 đến nay, Việt Nam nhập khẩu bình quân trên 70.000 tấn thành phẩm hàng năm với trị giá từ 210 - 774 triệu USD.


Trên 90% hóa chất bảo vệ thực vật được nhập khẩu từ Trung Quốc. Theo đánh giá của các chuyên gia quốc tế, có tới 80% thuốc bảo vệ thực vật tại VN đang được sử dụng không đúng cách, không cần thiết và rất lãng phí.  Tỷ lệ thuốc bảo vệ thực vật an toàn sinh học còn rất thấp và biện pháp phòng chống dịch hại chủ động theo hướng IPM (phòng chống tổng hợp) sử dụng công nghệ hóa học đang còn được áp dụng rất hạn chế.
 
Nhìn chung các loại hóa chất bảo vệ thực vật mà Việt Nam đang sử dụng có độ độc còn cao (nhóm độc I chiếm 11,8-22%, nhóm độc II 40-58,8%, nhóm độc III 11-30%, nhóm độc IV 10-17%), trong đó nhiều loại thuốc đã lạc hậu. Một số thuốc cũ đã hạn chế hoặc cấm sử dụng như Wofatox, Monitor, Kelthan, Azodrin, Thiodan… vẫn còn nông dân một số vùng trồng rau sử dụng.

Để xử lý hóa chất bảo vệ thực vật tồn lưu, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1946/QĐ-TTg về việc phê duyệt Kế hoạch xử lý, phòng ngừa ô nhiễm môi trường do hóa chất bảo vệ thực vật tồn lưu trên phạm vi cả nước và Quyết định số 1206/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình mục tiêu quốc gia khắc phục ô nhiễm và cải thiện môi trường. Bộ Tài nguyên - Môi trường ban hành Thông tư số 43/2013/TT-Bộ TNMT về qui định Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về ngưỡng xử lý hóa chất bảo vệ thực vật hữu cơ khó phân hủy tồn lưu theo mục đích sử dụng đất.

Sử dụng hóa chất bảo vệ thực vật không hợp lý gây ô nhiễm môi trường và mức độ ô nhiễm tuỳ theo dư lượng trong đất, nước, không khí. Hiện nay trên thế giới đã có nhiều biện pháp khác nhau được nghiên cứu và sử dụng để xử lý các đối tượng nhiễm hóa chất bảo vệ thực vật cũng như tiêu huỷ chúng.
Những biện pháp được sử dụng chủ yếu là:

Phá huỷ bằng tia cực tím (hoặc bằng ánh sáng mặt trời).
Phá huỷ bằng vi sóng Plasma.
Phá huỷ bằng ozon/UV.
Ôxy hoá bằng không khí ướt.
Ôxy hoá bằng nhiệt độ cao (thiêu đốt, nung chảy, lò nung chảy). 
Phân huỷ bằng công nghệ sinh học.

 Trong thời gian tới, Bộ Tài Nguyễn và Môi trường sẽ tiếp tục phối hợp với các Bộ, ngành và địa phương điều tra, đánh giá bổ sung và cập nhật hiện trạng các khu vực ô nhiễm hóa chất bảo vệ thực vật tồn lưu trên phạm vi cả nước. Từ đó lập kế hoạch quản lý, xử lý và tiếp tục nghiên cứu các công nghệ xử lý, khắc phục ô nhiễm và cải thiện môi trường khu vực ô nhiễm hóa chất bảo vệ thực vật tồn lưu tồn lưu phù hợp với đặc điểm ô nhiễm ở Việt Nam.