Đại tá Trần Văn Chính, Phó Giám đốc, Thủ trưởng Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Bình Dương phát biểu ý kiến tại Hội nghị thông tin tuyên truyền phòng, chống tội phạm, bảo đảm an ninh trật tự trên địa bàn tỉnh Bình Dương.

Nhiều thủ đoạn để lừa đảo

Thời gian đây, người dân tham gia tiếp cận các nền tảng mạng xã hội, với thời lượng truy cập tăng cao, tham gia các hoạt động kinh doanh, tìm kiếm việc làm, giao lưu diễn ra nhiều. Tuy nhiên, ý thức cảnh giác, kỹ năng tham gia môi trường mạng còn hạn chế. Đây là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình hình tội phạm công nghệ cao tăng cao.

Theo PA05 Công an tỉnh Bình Dương, trong 10 tháng đầu năm 2022, Phòng đã tiếp nhận 44 tin báo, tố giác tội phạm (chưa kể các tố giác, tin báo do các đơn vị khác tiếp nhận) gây thiệt hại tài sản của người dân trị giá gần 100 tỷ đồng.

Qua công tác theo dõi, đấu tranh, PA05 Công an tỉnh Bình Dương nhận thấy có một số thủ đoạn mà các đối tượng tội phạm công nghệ cao sử dụng phổ biến như sau:

Giả danh cán bộ Công an, Viện Kiểm sát, Tòa án gọi điện cho người dân để thực hiện hành vi lừa đảo, gây sức ép, yêu cầu khác nhau như: Bị ghi hình phạt nguội vi phạm trật tự giao thông đường bộ, gây tai nạn bỏ chạy, phục vụ điều tra,… làm người dân hoang mang, từ đó phải chuyển một số tiền lớn vào một tài khoản do các đối tượng cung cấp.

Chiếm quyền sử dụng tài khoản mạng xã hội của bị hại, sau đó tạo ra các kịch bản nhắn tin lừa đảo đến danh sách bạn bè của người bị hại; kết bạn qua mạng xã hội và hứa hẹn gửi quà có giá trị sau đó, yêu cầu nạn nhân chuyển tiền nộp thuế hoặc lệ phí hải quan rồi chiếm đoạt.

Lừa đảo thông qua các ứng dụng vay tiền, nhân viên ngân hàng, công ty tài chính giả mạo, với các thủ đoạn hứa hẹn cho vay với lãi suất thấp, giải ngân nhanh; tuy nhiên, khi bị hại đồng ý vay thì các đối tượng lấy nhiều lý do khác nhau như: sai số tài khoản nhận tiền, bảo hiểm khoản vay,… để yêu cầu bị hại chuyển tiền.

Đáng chú ý, đối tượng tội phạm công nghệ cao sử dụng thủ đoạn tuyển cộng tác viên các sàn thương mại điện tử làm các nhiệm vụ chuyển tiền thanh toán các đơn hàng tăng tương tác, doanh số… theo các đơn hàng bất kỳ mà chúng gửi sau đó chiếm đoạt. Mặt khác, các đối tượng còn lừa đảo thông qua hình thức kinh doanh đa cấp hoặc qua các sàn giao dịch ảo giả mạo (sàn vàng, ngoại tệ, bất động sản)...

Trong các hành vi lừa đảo nêu trên, lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng thông qua hình thức tuyển cộng tác viên online mang tính phổ biến nhất, thường được các đối tượng sử dụng để thu hút, tiếp cận và chiếm đoạt tài sản của các bị hại. Với thủ đoạn này, các đối tượng đã đánh trúng vào đặc điểm tâm lý của nhiều người là muốn kiếm tiền nhanh chóng, dễ dàng mà chỉ cần sử dụng điện thoại di động, nhất là đối với những người làm việc theo thời vụ, có nhiều thời gian rảnh rỗi.

Thủ đoạn cụ thể của các đối tượng đó là: Mạo danh nhân viên các sàn thương mại điện tử tuyển cộng tác viên làm các nhiệm vụ chuyển tiền thanh toán các đơn hàng tăng tương tác, doanh số… theo các đơn hàng bất kỳ mà chúng gửi, hứa hẹn trả tiền công và lợi nhuận cao từ 10% đến 30%. Sau khi tạo dựng niềm tin cho bị hại bằng một số đơn hàng giá trị nhỏ thanh toán hoa hồng đầy đủ, chúng yêu cầu bị hại thanh toán đơn hàng giá trị lớn hơn.

Sau đó các đối tượng lừa đảo đưa ra các lý do người cộng tác vi phạm quy định như lỗi sai cú pháp, vượt quá định mức số tiền thanh toán trong ngày, quá hạn… dẫn đến bị khóa tài khoản và yêu cầu bị hại chuyển thêm nhiều lần tiền để bảo lãnh, xác minh tài khoản hoặc đóng thuế thu nhập cá nhân… thì mới cho rút lại tiền gốc và lãi. Đối tượng đưa bị hại vào tình trạng muốn lấy lại tiền, tiếc tiền nên phải theo cho đến khi hết khả năng thanh toán thì mới biết bị lừa.

Nâng cao tinh thần cảnh giác của người dân

Theo PA05 Công an tỉnh Bình Dương, hầu hết những tin báo, tố giác tội phạm liên quan đến tội phạm công nghệ cao người dân trình báo tới cơ quan Công an đều đã có những tổn thất về tài sản thiệt hại từ vài chục triệu đồng tới hàng tỷ đồng. Đối với hành vi lợi dụng không gian mạng lừa đảo chiếm đoạt tài sản có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định tại Điều 174 Bộ luật Hình sự năm 2015 với mức hình phạt lên đến 20 năm tù.

Để không bị các đối tượng lợi dụng thực hiện hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng, Công an tỉnh Bình Dương khuyến cáo: Người dân khi sử dụng các dịch vụ trên không gian mạng phải nâng cao tinh thần cảnh giác, nhất là trong việc cung cấp, trao đổi, chia sẻ thông tin cá nhân trên mạng xã hội. Giữ bí mật thông tin cá nhân, không cung cấp thông tin cá nhân, số điện thoại, địa chỉ nhà ở, thông tin về tài khoản ngân hàng, tài khoản các dịch vụ trên Internet... cho bất kỳ ai không quen biết.

Cơ quan Công an cũng không làm việc với người dân qua điện thoại hoặc mạng xã hội, khi cần làm việc Cơ quan Công an sẽ gửi giấy mời, giấy triệu tập hoặc thông qua Công an địa phương. Cơ quan Công an, cơ quan Nhà nước không yêu cầu người dân phải chuyển tiền vào tài khoản nhằm bảo lãnh, để xác minh; không gửi các lệnh, quyết định, giấy mời, giấy triệu tập qua mạng xã hội.

Người dân tuyệt đối không cung cấp tên đăng nhập, mật khẩu, mã OTP… cho bất kỳ ai kể cả người tự xưng là nhân viên ngân hàng, cơ quan chức năng qua điện thoại và mạng internet. Người dân cũng không nên truy cập, đăng nhập, tải các web, đường link được gửi từ người lạ, không rõ nguồn gốc. Cần cảnh giác đối với những lời mời, chào đầu tư, cơ hội việc làm với lợi nhuận cao bất thường.

Trong mọi trường hợp, không cho mượn, cho thuê các giấy tờ cá nhân như: Căn cước công dân, giấy chứng minh nhân dân, sổ hộ khẩu hoặc thẻ ngân hàng; không bán, cho mượn, cho thuê tài khoản ngân hàng, không nhận chuyển khoản ngân hàng hay nhận tiền chuyển khoản của ngân hàng cho người không quen biết.

Bên cạnh các khuyến cáo nêu trên, Công an tỉnh Bình Dương cho biết, khi gặp các vụ việc có dấu hiệu trục lợi, lừa đảo trên không gian mạng, đề nghị người dân trên địa bàn tỉnh trình báo ngay cho cơ quan Công an nơi gần nhất hoặc PA05 Công an tỉnh Bình Dương, số điện thoại: 0274.3815505 để xử lý hoặc được hướng dẫn kịp thời. Đồng thời, người dân nên thường xuyên chia sẻ, cảnh báo với người thân, bạn bè và mọi người chung quanh về những phương thức, thủ đoạn của tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng.