Cả nước có tới 13.423 sản phẩm phân bón vô cơ trong khi phân bón hữu cơ chỉ có 713 sản phẩm.

Bộ trưởng Bộ NN-PTNT Nguyễn Xuân Cường phát biểu tại hội nghị

Báo cáo tại hội nghị "Phát triển phân bón hữu cơ" do Bộ NN-PTNT vừa tổ chức, Cục Bảo vệ thực vật cho biết, ước tính mỗi năm VN sử dụng khoảng 11 triệu tấn phân bón, trong đó phân vô cơ hiện chiếm trên 90%, lớn gấp 19 lần phân bón hữu cơ. Hiện cả nước có 180 DN SX phân bón hữu cơ với công suất từ 20 nghìn cho đến 500 nghìn tấn, chiếm 24,5% trên tổng số 735 DN SX phân bón đã được Bộ NN-PTNT và Bộ Công Thương cấp phép.

Qua rà soát cho thấy, nếu cộng tổng công suất thiết kế các nhà máy SX phân bón hữu cơ cũng chỉ có sản lượng khoảng 2,5 triệu tấn/năm, riêng sản lượng phân hữu cơ sản xuất công nghiệp thực tế hàng năm mới chỉ dừng lại ở con số khiếm tốn khoảng 800 nghìn tấn.
 

Với thực trạng mất cân đối lớn giữa việc SX, nhập khẩu và sử dụng giữa phân bón vô cơ và hữu cơ, tại Nghị định 108 về quản lí phân bón ban hành năm 2017, Bộ NN-PTNT đã đưa vào những điều kiện, chính sách rất cụ thể nhằm tạo điều kiện thuận lợi nhất khuyến khích, thúc đẩy người dân và DN tăng cường SX và sử dụng phân bón hữu cơ nhằm cải tạo đất đai, giảm ô nhiễm môi trường, tăng độ phì nhiêu của đất, từng bước hướng tới nền nông nghiệp sạch...
 

Theo GS.TS Nguyễn Văn Bộ, nguyên GĐ Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam (VAAS), GS.TS Phạm Văn Toản, Phó Giám đốc VAAS và TS Lê Văn Tri, Chủ tịch Hiệp hội Phân bón sinh học Việt Nam đều có chung quan điểm, nhà nước cần có cơ chế, chính sách hỗ trợ nhằm hình thành những trung tâm, DN chuyên nghiên cứu, SX, cung ứng các chủng men vi sinh, chế phẩm sinh học có quy mô đủ lớn để có thể cung cấp hợp pháp, có bản quyền cho các DN SX phân bón hữu cơ tại chỗ và SX phân hữu cơ công nghiệp.

Theo các nhà khoa học, khác với ngành SX vô cơ là máy móc, công nghệ thì công nghệ vi sinh, công nghệ sinh học của ngành phân bón hữu cơ đóng vai trò then chốt. Nếu không có ngành nghiên cứu men vi sinh, chế phẩm sinh học, vi khuẩn phân giải đủ quy mô, tầm hiện đại VN khó có được một ngành SX phân bón hữu cơ mang tầm quốc tế.
 

Ủng hộ việc các DN làm phân bón hữu cơ phải chú trọng đến công nghệ vi sinh, chế phẩm sinh học, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Quế Lâm Nguyễn Hồng Lam cho rằng, DN cần phải phát triển cả các sản phẩm nông sản hữu cơ nhằm tạo ra chuỗi tuần hoàn khép kín.

"Tập đoàn Quế Lâm đang liên kết với hàng loạt HTX xây dựng và vận hành chuỗi SX lúa, chè hữu cơ hoàn chỉnh từ khâu phân bón, giống đến quy trình chăm sóc chế biến. Ngoài ra, mỗi năm đơn vị chuyển giao tới nông dân trên 50 tấn chế phẩm sinh học để xử lí phế phụ phẩm nông nghiệp trở thành phân bón hữu cơ tại chỗ", ông Lam chia sẻ.

Phát biểu kết luận hội nghị, Bộ trưởng Bộ NN-PTNT Nguyễn Xuân Cường nhấn mạnh, phát triển phân bón hữu cơ là một trong những giải pháp tất yếu chúng ta phải làm với tầm nhìn dài hơi hội nhập sâu rộng, chứ không chỉ trong vòng 5 - 7 năm tới, bởi phân bón hữu cơ chính là tiền đề để VN từng bước hình thành nền SX nông sản có chất lượng, giá trị cao hơn.

Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường lưu ý, việc tăng cường SX, sử dụng phân bón hữu cơ không phải là loại bỏ phân vô cơ mà việc hướng tới là sự cân bằng, cân đối, hài hòa giữa phân vô cơ và phân hữu cơ nhằm tái tạo đất đai, phát triển nông nghiệp bền vững.

Việc phát triển phân bón hữu cơ được Bộ NN-PTNT quán triệt trên tinh thần chủ động, tích cực nhưng không được cực đoan. Do đó, cần có sự vào cuộc toàn diện của các cấp ngành, cơ quan quản lí, nhà khoa học và nông dân...
 

Về phía quản lí nhà nước, Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường cho biết, Nghị định 108 đã có những quy định rất cụ thể nhằm ưu tiên DN SX phân bón hữu cơ. Luật Trồng trọt, Chăn nuôi và các Nghị định, tiêu chuẩn quy chuẩn sau này Bộ NN-PTNT cũng sẽ có những quy định cụ thể để nhằm hoàn thiện các chính sách về nông nghiệp hữu cơ.

Đặc biệt, những năm tới Bộ NN-PTNT sẽ đẩy mạnh và coi việc thay đổi tư tưởng, nhận thức, thói quen của người dân về phân bón hữu cơ là nhiệm vụ trọng tâm trong công tác tuyên truyền, qua đó từng bước tiến tới đưa sản phẩm hữu cơ VN vào thị trường thế giới.