Tầng ozon che chắn cho trái đất khỏi tia bức xạ cực tím của mặt trời

Trái đất – hành tinh xanh của chúng ta đang đối mặt với nhiều vấn đề về môi trường. Một trong những vấn đề đặc biệt nghiêm trọng là suy giảm tầng ozon.


Tầng ozon là một lớp sâu ở bên trong tầng bình lưu, bao quanh trái đất. Lớp này có vai trò quan trọng để che chắn toàn bộ trái đất khỏi phần lớn các bức xạ cực tím có hại đến từ mặt trời, tầng ozon hấp thụ tia tử ngoại.


Ozon có vai trò đặc biệt quan trọng đối với trái đất, với môi trường sống và với con người chúng ta. Nhiệm vụ của tầng ozon là hấp thụ các tia cực tím từ bức xạ của mặt trời, không cho chúng chiếu xuống trái đất, giúp bảo vệ sự sống và môi trường trên trái đất.


Tia cực tím là những tia rất có hại cho con người, nhờ tầng ozon che chắn, con người có thể tránh được việc mắc phải các bệnh về da và ung thư, ngăn cản được những tác động xấu đến sự đa dạng sinh học và bảo vệ được sự cân bằng sinh thái trên trái đất.


Tầng ozon giúp hấp thụ các tia cực tím rất có hại với động thực vật trên trái đất. Nếu không có tầng này, toàn bộ tia cực tím trong ánh sáng mặt trời sẽ được chiếu thẳng xuống trái đất, thực vật sẽ cháy khô còn động vật sẽ phải đối mặt với các vấn đề về da.


Ở các vùng xích đạo và cận xích đạo, chỉ số tia cực tím rất cao và nếu bạn tắm nắng ở đó chắc chắn sẽ là một trải nghiệm đáng sợ. Đấy là đã được tầng ozon hấp thụ đi phần lớn rồi đấy, nếu không có chúng thì bạn biết mọi chuyện sẽ như thế nào rồi đấy.


Việc thay đổi khoảng cách của mặt trời, gió và tầng bình lưu góp phần làm suy giảm ozon. Ngoài ra các vụ núi lửa phun trào cũng góp một phần nhỏ. 


Nguyên nhân chính dẫn đến hiện tượng suy giảm ozon là từ các hoạt động sản xuất, sinh hoạt của con người. Clo và Brom được biết đến là 2 chất làm suy giảm và làm thủng tầng ozon ở tốc độ siêu âm. Một phân tử clo có khả năng phá vỡ hàng ngàn phân tử ozon.


Trong khi đó con người lại đang phát triển nền công nghiệp mạnh mẽ, kéo theo khí thải tạo ra trong quá trình sản xuất ngày càng lớn. Quá trình sản xuất công nghiệp và sinh hoạt của con người như phương tiện giao thông, đốt rừng thải ra không khí các hợp chất nhân tạo.


Các chất này vẫn được đào thải ra mỗi trường hàng ngày với nồng độ vô cùng lớn. Thủng tầng ozon đồng nghĩa với việc các tia độc hại từ ánh nắng mặt trời sẽ chiếu trực tiếp xuống trái đất, con người sẽ tiếp xúc với các tia này nhiều hơn.


Điều này làm phá vỡ hệ miễn dịch gây ra nhiều bệnh như ung thư da, đục thủy tinh thể, cháy nắng, làm suy yếu hệ thống miễn dịch và lão hóa nhanh.


Sự suy giảm của tầng ozon khiến cho khả năng sinh sản và tăng trưởng của các loại sinh vật biến bị suy giảm nặng nề. Đặc biệt là đối với các sinh vật biển sẽ bị giảm hệ miễn dịch một cách nghiêm trọng.


Các tia tử ngoại cũng khiến cho các sinh vật phù du bị tiêu diệt dần. Trong chuỗi thức ăn thủy sản, sinh vật phù du xuất hiện ở trên cao. Nếu sinh vật phù du giảm số lượng do phá hủy tầng ozon, chuỗi thức ăn biển sẽ bị phá vỡ theo nhiều cách.


Khi chịu sự tác động lớn từ tia cực tím, lá cây sẽ bị hư hại nhanh chóng, cản trở quá trình quang hợp của cây cối. Cây chậm phát triển, giảm năng suất. Nhiều loài cây trồng dễ bị tổn thương bởi ánh sáng tia cực tím mạnh và phơi sáng.


Không chỉ vậy, nhiều hệ thực vật cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi các tia UV và dẫn đến tuyệt chủng.


Khi tầng ozon bị suy giảm sẽ làm tăng lượng bức xạ tử ngoại UV-B đến mặt đất, các phản ứng hóa học tăng do các chất trong không khí hoạt động mạnh hơn, dẫn đến hiện tượng ô nhiễm khí quyển.


Một trong những hiện tượng minh chứng rõ ràng nhất đó chính là các trận mưa axit diễn ra ngày càng nhiều hơn, để lại những hậu quả không lường trước được tính nghiêm trọng.


Thủng tầng ozon cũng khiến hiện tượng nhà kính gia tăng, trái đất ngày càng nóng lên. Các tia tử ngoại từ ánh nắng Mặt Trời có thể làm giảm tuổi thọ của các công trình xây dựng.


Các vật liệu xây dựng do chịu tác động mạnh từ các tia tử ngoại dẫn đến bị xuống cấp, lão hoá nhanh hơn. Tuổi thọ của các công trình kiến trúc vì vậy mà giảm sút và đang là một trong những vấn đề đang được quan tâm rất lớn.


Tầng ozon được sinh ra từ chính những tác động của tia cực tím đến các phân tử oxy, chúng gồm có hai dạng tốt và xấu với những đặc điểm cụ thể.


Ozon tốt được tạo ra từ tự nhiên, nằm ở tầng bình lưu phía trên. Tầng bình lưu là lớp không gian 6-30 dặm trên bề mặt trái đất.


Ozon xấu còn được gọi là ozon tầng đối lưu hay ozon tầng mặt đất. Chúng là kết quả hành động của con người, tạo ra từ phản ứng hóa học giữa oxit của nito và các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi.


Theo nghiên cứu của các nhà khoa học, việc suy giảm của tầng ozon hoặc thủng là một phần tác động lớn đến biến đổi khí hậu, chính vì điều này nên một vai trò ít được nhắc đến của tầng ozon là sự duy trì một nền khí hậu ổn định và ôn hòa cho các vùng của trái đất.


Để ngăn chặn sự suy thoái của tầng ozon, những chính sách cụ thể cần được đưa ra là khuyến khích hạn chế sử dụng năng lượng hạt nhân, từng bước nghiên cứu sử dụng năng lượng sạch như: năng lượng mặt trời, năng lượng gió, sóng biển…


Xử lý ô nhiễm cục bộ trong từng khu công nghiệp, từng nhà máy, từng công đoạn sản xuất riêng biệt để giảm thiểu các loại bụi và khí độc hại vào bầu khí quyển.


Giáo dục, tư vấn, tuyên truyền, vận động và hỗ trợ để các doanh nghiệp vừa và nhỏ cải tiến công nghệ nhằm loại trừ và ngăn chặn các hoạt động có ảnh hưởng xấu đến tầng ozon, làm cho họ hiểu bảo vệ môi trường – bảo vệ tầng ozon là bảo vệ cuộc sống của chính họ.


Điều mà mỗi người chúng ta có thể làm để đóng góp vào việc ngăn chặn quá trình suy thoái tầng ozon gồm tự bảo vệ mình khỏi sự tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng. Che chắn da, đeo kính râm, đội mũ nón khi đi ra ngoài nắng. Giảm ô nhiễm không khí do xe cộ và các thiết bị khác khi hoạt động xả khí thải vào môi trường...





 

Lưu Kỳ

Nguồn:
http://bvdkquangnam.vn/index.php/tin-tc/y-hc-thng-thc/1118-bo-v-tng-ozon-bo-v-cuc-sng https://luathoangphi.vn/vai-tro-cua-tang-ozon-la-gi/