Vĩnh Phúc: Điểm sáng từ các mô hình xử lý nước thải sinh hoạt nông thôn
16:10 - 16/10/2020
(MTNT) – Những năm gần đây, tại nhiều tỉnh, thành trong cả nước, nhìn chung công tác xử lý hiệu quả các nguồn rác thải, nước thải sinh hoạt trên địa bàn nông thôn vẫn đang là nỗi lo lớn của chính quyền các cấp vì còn tồn tại khá nhiều bất cập.
 |
|
Nhờ có sự quan tâm triển khai đồng bộ nhiều giải pháp tích cực của chính quyền cùng sự đồng thuận của người dân trên địa bàn nên trong công tác bảo vệ môi trường có nhiều kết quả đáng ghi nhận |
Đối với tỉnh Vĩnh Phúc, thời gian qua, các cấp chính quyền địa phương có sự quan tâm chỉ đạo và tập trung đầu tư nhiều nguồn lực hỗ trợ. Bên cạnh đó, các cấp, các ngành trong tỉnh cũng đã nghiên cứu, đề xuất và triển khai đồng bộ nhiều giải pháp tích cực giúp cho công tác quản lý, giám sát trong lĩnh vực bảo vệ môi trường có nhiều chuyển biến.
Theo đó, tỉnh đã ban hành nhiều cơ chế, chính sách hỗ trợ nhằm giải quyết sớm tình trạng ô nhiễm môi trường. Cụ thể, nếu chỉ tính riêng trong việc đầu tư nguồn lực để tiến hành cải tạo, xây mới hệ thống các rãnh thoát nước thải thì hiện toàn tỉnh đã có 87/137 xã, phường được quan tâm, hỗ trợ với tổng chiều dài các công trình đạt trên 200 km2.
Đồng thời, nhận thức rõ vai trò quan trọng của việc bảo vệ môi trường làm ảnh hưởng đến sức khỏe, chất lượng cuộc sống của người dân trên địa bàn nên nhiều chủ trương, kế hoạch của tỉnh khi triển khai cũng đã nhận được sự đồng thuận, chung sức, đồng lòng của đông đảo người dân nông thôn. Nhờ đó, công tác bảo vệ môi trường của các địa phương đã đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận.
Tuy nhiên trên thực tế, hiện còn có nhiều kênh mương, cống rãnh ở các khu dân cư nông thôn đang bị ô nhiễm nặng vì các loại rác thải, nước thải vẫn thường xuyên được người dân xả thẳng ra môi trường mà không qua xử lý. Nguyên nhân chủ yếu là do cơ sở hạ tầng ở nhiều nơi còn lạc hậu, chưa được đầu tư đồng bộ; mặt khác, các hộ dân cũng chưa nâng cao ý thức giữ gìn vệ sinh môi trường. Do đó, phần lớn các chất thải sinh hoạt của người, gia súc vẫn đang thải trực tiếp ra cống rãnh hoặc bị thấm xuống đất sau những đợt mưa làm rửa trôi gây ảnh hưởng tới nguồn nước ngầm… Tất cả đều đã và đang khiến cho tình trạng ô nhiễm môi trường nông thôn ngày càng tăng.
Trước những khó khăn đặt ra trước mắt, các cấp lãnh đạo trong tỉnh đã tổ chức phát động “Cuộc vận động xây dựng, cải tạo hệ thống thu gom nước thải và hệ sinh thái môi trường ở khu dân cư – xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu” một cách rộng rãi trong mọi tầng lớp dân cư. Mục đích nhằm tuyên truyền, vận động cho người dân trên địa bàn hiểu được ý nghĩa, tầm quan trọng và lợi ích của công việc; qua đó nhằm nâng cao chất lượng sống của người dân ở khu vực nông thôn.
Ngay sau khi tỉnh phát động phong trào, hầu hết ở các địa phương, ban ngành đoàn thể trong tỉnh đều đã trực tiếp bắt tay vào cuộc thông qua việc thành lập các Ban chỉ đạo và xây dựng kế hoạch thực hiện cụ thể. Đồng thời, Mặt trận tổ quốc các cấp trong tỉnh đã chủ động phối hợp chặt chẽ với các tổ chức chính trị- xã hội bám sát theo tinh thần chỉ đạo của tỉnh nhằm sớm khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường tại các khu dân cư. Cùng với đó, đẩy mạnh hoạt động tuyên truyền, phổ biến rộng rãi Cuộc vận động trong mọi tầng lớp nhân dân.
Đi đầu trong việc triển khai có hiệu quả Cuộc vận động này là huyện Vĩnh Tường. Cụ thể, căn cứ theo chủ trương làm thí điểm của tỉnh ủy về việc huy động “Nhân dân tham gia xây dựng, cải tạo hệ thống cống, rãnh thoát nước khắc phục ô nhiễm môi trường tại một số xã trên địa bàn tỉnh”, cấp ủy và chính quyền địa phương trong huyện đã xây dựng kế hoạch và quyết liệt triển khai chương trình này. Đã có 02 xã là Nghĩa Hưng và Tam Phúc được huyện lựa chọn để làm điểm trên địa bàn.
Theo thống kê, địa bàn xã Tam Phúc có tổng số 11,30 km2 rãnh; trong đó, 4,31 km2 rãnh đã cứng hóa và có nắp đậy, còn 6,99 km2 rãnh chưa được cứng hóa. Tại xã Nghĩa Hưng cũng có tới 23,9 km2 rãnh; tuy nhiên, hiện mới chỉ có 5,2 km2 rãnh đã cứng hóa và có nắp đậy, 13,3 km2 rãnh đã cứng hóa nhưng chưa có nắp đậy, còn 5,4 km2 rãnh vẫn chưa được cứng hóa.
Trước đây, thực tế cho thấy rất nhiều cống rãnh đã bị tắc nghẽn, không đảm bảo việc tiêu thoát nước khi có mưa. Ngoài ra, nhiều nơi còn bị tồn đọng một lượng khá lớn nước thải sinh hoạt và chăn nuôi nên đã gây ra tình trạng ô nhiễm môi trường.
Để triển khai có hiệu quả mô hình điểm, cấp ủy và chính quyền của 02 xã đã tổ chức hội nghị nhằm quán triệt chủ trương của tỉnh đến các đoàn thể, bí thư chi bộ, trưởng thôn, cán bộ, đảng viên và nhân nhân trên địa bàn. Bên cạnh đó, ban hành kế hoạch triển khai thực hiện; thành lập Ban chỉ đạo do đồng chí bí thư đảng ủy làm Trưởng ban, phân công nhiệm vụ cụ thể đến từng đồng chí; thành lập các Tiểu ban ở các khu dân cư trên địa bàn xã do đồng chí bí thư chi bộ làm Trưởng Tiểu ban, thành viên là các ban, ngành, đoàn thể ở thôn và Tổ trưởng Tổ liên gia.
Trước hết, các chi bộ đều tổ chức họp để thống nhất, sau đó mới tổ chức họp rộng rãi trong nhân dân để cùng bàn bạc và xin ý kiến về cách làm rồi đi đến thống nhất. Đồng thời, công tác tuyên truyền, vận động người dân được đẩy mạnh và triển khai thực hiện bằng nhiều hình thức đa dạng, phong phú.
Bên cạnh việc thường xuyên phát sóng các tài liệu tuyên truyền trên hệ thống loa truyền thanh của xã, các cấp, các ngành cũng tổ chức nhiều đợt phát động ra quân tổng vệ sinh môi trường đường làng, ngõ xóm để tạo cảnh quan môi trường xanh- sạch- đẹp.
Ngoài ra, hai xã còn tổ chức triển khai việc quét vôi ve, vẽ tranh trang trí trên tường tại 460 m2 tuyến đường làm điểm. Trong đó: 27 bức tranh phong cảnh, cổ động; 14 thông điệp nhằm tuyên truyền về bảo vệ môi trường… Chỉ đạo công tác tổ chức giám sát cộng đồng để thực hiện tốt vai trò, trách nhiệm của mình đối với việc triển khai thực hiện mô hình thí điểm.
Theo đó, tại xã Nghĩa Hưng đã hoàn thành làm thí điểm 06 tuyến rãnh tại 2 thôn Chợ và thôn Nghĩa Lập với tổng chiều dài 604 m2. Trong đó, xây mới 484 m2, cải tạo 120 m2.
Còn tại địa bàn xã Tam Phúc, chính quyền xã cũng xác định rõ việc cải tạo cống rãnh thoát nước thải sẽ đáp ứng các yêu cầu của xã nông thôn mới nâng cao nên đã lựa chọn thực hiện thí điểm xây dựng, cải tạo tuyến rãnh tại các thôn Phúc Lập Trong và Phù Cốc.
Nhờ làm tốt công tác tuyên truyền, vận động nên chính quyền thôn Phúc Lập Trong đã vận động 04 hộ dân hiến khoảng 100 m2 đất thổ cư để xây dựng, cải tạo hệ thống cống, rãnh tiêu thoát nước; ngoài ra, có nhiều hộ dân cũng đã tự nguyện tháo dỡ tường rào, công trình trên đất mà không đòi hỏi bất cứ sự đền bù nào.
Kết quả, xã cũng đã hoàn thành xong việc triển khai làm thí điểm 03 tuyến rãnh tại 02 thôn Phúc Lập Trong và Phù Cốc, tổng chiều dài xây mới 428 m2.
Đến nay, toàn bộ hệ thống cống, rãnh thu gom nước thải khu dân cư tại các tuyến tham gia đăng ký làm điểm của 02 xã đều đã đảm bảo khả năng tiêu thoát nước thải, nước mặt.
Đáng chú ý, đường làng ngõ xóm ở những nơi đã triển khai thí điểm đều được cải tạo khang trang, sạch đẹp hơn trước, mùi xú uế bốc lên từ các cống rãnh lộ thiên đã bị triệt tiêu; ruồi muỗi và nhiều loại côn trùng khác gây hại cho sức khỏe con người cũng được hạn chế tối đa.
Cùng với đó, cảnh quan môi trường và mặt đường giao thông nông thôn cũng được mở rộng hơn. Đó là nhờ các nắp rãnh bê tông được xây dựng và lắp đặt có kết cấu đảm bảo độ dày vững chắc, giúp cho các phương tiên lưu thông qua lại được an toàn.
Lan tỏa hiệu quả từ các mô hình thí điểm, đến nay, đã có 37 xã, phường, thị trấn tiếp tục đăng ký và triển khai thực hiện xây dựng, cải tạo hệ thống cống, rãnh, thoát nước thải ở khu dân cư; tổng chiều dài đăng ký hoàn thiện đạt gần 32 km2.
Hiện, 100% các khu dân cư trên địa bàn tỉnh đều đã thành lập được các tiểu Ban chỉ đạo. Định kỳ đều tổ chức các buổi họp bàn công khai, dân chủ về những cơ chế hỗ trợ, hình thức thực hiện… nhằm tạo sự đồng thuận cao trong nội bộ người dân.
Có thể thấy, từ việc xây dựng thành công mô hình điểm tại địa bàn 02 xã Nghĩa Hưng và Tam Phúc của huyện Vĩnh Tường, các cấp lãnh đạo trong tỉnh đã coi đây là hình mẫu để tiếp tục nhân ra diện rộng. Thông qua việc xây dựng, cải tạo hệ thống cống, rãnh thoát nước đã khắc phục được tình trạng ô nhiễm môi trường ở các khu dân cư, nhất là khu vực thuộc địa bàn nông thôn. Nhờ đó, góp phần cải tạo môi trường, từng bước cải thiện và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân trong tỉnh.
Bình Phục