Tăng thêm thu nhập

Trở lại nhà ông Xuất lần thứ 2, phóng viên chúng tôi không khỏi bất ngờ về sự phát triển của khu vườn bơ xen cà phê này. Lần đầu tiên, chúng tôi đến tham quan vườn của ông Xuất theo dự án VnSat của tỉnh Lâm Đồng. Đó cũng là lần phóng viên được chiêm ngưỡng vườn cà phê sai trĩu quả của ông Xuất. Lần thứ hai, lão nông này làm cho chúng tôi ngạc nhiên, bất ngờ xen lẫn khâm phục bởi những cây bơ quả sai như muốn gãy cành.
 

Trong khu vườn 3ha của mình, ông Xuất trồng chủ yếu là bơ 034, bơ booth, bơ hass, bơ pinkerton (bơ pin). Tất cả bơ trong vườn đều được lão nông này ươm bằng hạt rồi trồng trong vườn khoảng 2 năm. Sau đó, ông tiến hành dùng mầm của các loại trên ghép lên thân cây cũ. Những cây bơ được trồng bằng hạt sẽ có bộ rễ khỏe, sinh trưởng mạnh, kháng sâu bệnh tốt. Sau khi kết hợp với mầm ghép sẽ cho năng suất cao, chất lượng quả cũng được đảm bảo.

Ông Xuất cho rằng, việc xen canh bơ với cà phê sẽ cho người dân một nguồn thu nhập nữa, hiệu quả hơn. Ảnh: P.V

"Trên cùng một đơn vị diện tích là 1ha, nếu chỉ trồng cà phê thì sản lượng dao động trong khoảng 4 - 5 tấn cà phê nhân mỗi năm. Với giá hiện nay chỉ được tối đa 150 triệu đồng, sau khi trừ chi phí đi cũng chẳng còn được là bao. Thế nhưng, trên diện tích này tôi xen canh thêm 200 cây bơ ghép nữa thì thu nhập sẽ tăng lên đáng kể. Mỗi gốc bơ 6 - 7 năm tuổi sẽ cho sản lượng khoảng 100kg trái. Như vậy, tôi sẽ có thêm 20 tấn bơ, trừ 50% chi phí đi thu nhập vẫn cao" - ông Xuất nhẩm tính.
 

Hiện nay, giá các loại bơ đã giảm 50% so với năm 2019 do ảnh hưởng của dịch Covid-19. Thế nhưng giá này vẫn ở mức người dân có thể chấp nhận được. Hiện bơ 034 có giá từ 35.000 - 40.000 đồng/kg (70.000 đồng năm 2019), bơ booth có giá 20.000 đồng/kg (35.000 đồng/kg năm 2019), bơ pin có giá 15.000 đồng/kg (60.000 đồng/kg năm 2019), bơ hass có giá 22.000 đồng/kg (60.000 đồng/kg năm 2019).
 

Đến nay, trong khu vườn 3ha của gia đình mình, ông Xuất đã trồng xen canh 600 cây bơ các loại. Trong đó, 200 cây bơ 6 - 7 năm tuổi đang cho thu hoạch chính, 200 cây bơ nhỏ hơn đang cho thu bói. Trong năm 2019, gia đình ông Xuất đã thu hoạch được khoảng 5 - 6 tấn bơ các loại. Tuy nhiên, trong năm nay, dự kiến ông Xuất sẽ thu được từ 10 - 12 tấn bơ. Vừa qua, lão nông này đã thu được khoảng 4 tấn, còn khoảng 7 - 8 tấn bơ quả trên cây nữa sẽ được thu hoạch trong thời gian tới.
 

Hướng tới tiêu chuẩn VietGAP

Tay nâng những chùm bơ sai trĩu, ông Xuất chia sẻ với phóng viên: "Trong những năm vừa qua, gia đình tôi cũng giống như những gia đình khác ở địa phương, do giá cà phê xuống thấp, không đủ trang trải cuộc sống nên đã chuyển đổi, trồng xen cây ăn trái như sầu riêng, bơ, thanh long trong vườn. Trên cùng một đơn vị diện tích, nếu chỉ có cà phê sẽ không thu được bao nhiêu. Nhưng nếu có thêm bơ, sầu riêng sẽ có thêm một nguồn thu lớn khác. Chính vì thế, từ năm 2014, gia đình tôi cũng chuyển đổi và trồng thử nghiệm nhiều cây bơ trong vườn".
 

Tại thị trấn Nam Ban có nhiều người có cùng mô hình trồng cây ăn trái xen với cà phê. Vì vậy, năm 2019, ông Xuất cùng một số người đã thành lập Hợp tác xã (HTX) nông nghiệp Nam Ban. HTX được thành lập trên cơ sở từ một tổ hợp tác cà phê tại địa phương. Hiện, tổng diện tích cây ăn trái như bơ, sầu riêng, thanh long của HTX khoảng 85ha của 35 xã viên. Trong đó, 20ha trồng bơ của HTX được người dân sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP.
 

Ông Xuất cũng cho rằng, trong thời gian sắp tới, bơ hass sẽ có tiềm năng để phát triển trên thị trường. Giống bơ này được các nước Nhật Bản, Mỹ, Úc, các nước Eu ưa chuộng do có hàm lượng dinh dưỡng cao. Vì vậy, 80% bơ xuất khẩu của thế giới là bơ hass. Tuy nhiên, hiện các tỉnh Tây Nguyên đang phát triển loại cây ăn quả này với diện tích lớn.Vì vậy, nếu nhà nước không có định hướng, chính sách đưa các nhà máy chế biến nông sản về các tỉnh khu vực Tây Nguyên thì người dân rất dễ lại quay vào vòng xoáy "trồng chặt, chặt trồng".