(MTNT) - Biến đổi khí hậu, kéo theo là thiên tai và hiện tượng thời tiết cực đoan như làm tăng tần suất và cường độ bão, nhiệt độ trái đất ấm dần lên và nước biển dâng… đang trở thành mối đe dọa toàn cầu và tác động tới tất cả mọi khía cạnh của cuộc sống. Tổ chức Y tế thế giới khu vực Châu Á-Thái Bình Dương cho biết khoảng 77.000 ca tử vong mỗi năm tại khu vực này được cho là do tình trạng biến đổi khí hậu gây ra.
|
Biến đổi khí hậu đang gây ra các hiện tượng hạn hán, lũ lụt nghiêm trọng. |
Sự gia tăng về cường độ và tần số thiên tai như bão, nước biển dâng, ngập lụt, hạn hán, mưa lớn và sạt lở đất… làm tăng số người bị thiệt mạng và ảnh hưởng gián tiếp đến sức khỏe cộng đồng do ô nhiễm môi trường, suy dinh dưỡng và bệnh tật. Hàng năm trên thế giới, thiên tai đã làm khoảng 3 triệu người chết và 200 triệu người bị ảnh hưởng. Những đối tượng dễ bị tổn thương nhất là những nhóm người nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số, người già, trẻ em và phụ nữ.
Biến đổi khí hậu và sự phát sinh, phát triển bệnh truyền nhiễm là một quá trình có liên quan với nhau thông qua nhiều cơ chế; thông thường sau thiên tai, môi trường bị xáo trộn lớn, nguồn nước bị ô nhiễm nặng và đây là một trong những nguyên nhân chính gây bùng phát các vụ dịch bệnh đường tiêu hóa và các bệnh khác lây lan theo nguồn nước bao gồm cả các bệnh của động vật, bệnh có ổ dịch tự nhiên, bệnh từ nơi khác đến.
Mực nước biển dâng, gia tăng nhiệt độ môi trường, thay đổi lượng mưa… là các yếu tố thuận lợi cho sự phát triển của một số loài muỗi truyền bệnh (sốt rét, sốt xuất huyết…) tại Việt Nam. Tình hình nước sạch và vệ sinh môi trường ở nước ta cũng đang đứng trước rất nhiều thách thức, khoảng 80% dân số nông thôn Việt Nam sử dụng nước mưa, giếng khoan, giếng đào để ăn uống, sinh hoạt; những nguồn nước này rất dễ bị tác động ngày một khắc nghiệt của bão lũ, hạn hán, dịch bệnh. Sự tàn phá của thiên tai, bão lũ, hạn hán cũng đang làm kiệt quệ nguồn nước tự nhiên của Việt Nam, làm hư hại các công trình cung cấp nước sạch, ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng, có thể gây ra mất ổn định an ninh xã hội.
Để có thể ứng phó với biến đổi khí hậu bảo vệ sức khỏe cộng đồng, trong thời gian tới cần tập trung vào một số hành động như triển khai đánh giá nguy cơ sức khỏe quốc gia có liên quan đến hiện tượng biến đổi khí hậu hiện tại và tương lai, tiến hành các nghiên cứu cơ bản về mối liên quan giữa biến đổi khí hậu và sức khỏe, xây dựng và điều chỉnh chiến lược, chính sách nhằm làm giảm nhẹ nguy cơ do biến đổi khí hậu, phát triển hạ tầng cơ sở đảm bảo điều kiện vệ sinh môi trường tốt, thực hiện các giải pháp về công nghệ, trang thiết bị trong dự phòng và điều trị các bệnh do biến đổi khí hậu gây nên.
Theo đó, cần huy động chuyên gia các Bộ, Ngành, Viện nghiên cứu, Hội nghề nghiệp, có sự hỗ trợ của chuyên gia quốc tế để xây dựng chương trình hành động của ngành nhằm thực hiện chương trình đạt chất lượng, hiệu quả và đúng tiến độ. Phân công nhiệm vụ giữa các cơ quan thuộc Bộ và các địa phương trong việc xây dựng và thực hiện các giải pháp giảm thiểu và thích ứng với biến đổi khí hậu;
Ban hành hệ thống văn bản pháp quy liên quan tới việc lồng ghép các vấn đề BĐKH trong quy hoạch phát triển nông nghiệp và nông thôn. Xây dựng cơ chế phối kết hợp giữa các Bộ, ngành, giữa Trung ương và địa phương và cơ chế quản lý các chương trình, dự án trong thực hiện chương trình hành động thích ứng với biến đổi khí hậu. Đồng thời, xây dựng các Tiêu chuẩn quốc gia, Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia trong quy hoạch, thiết kế, xây dựng các hệ thống cơ sở hạ tầng, các ngành: Thuỷ lợi, Nông nghiệp, Thuỷ sản, Lâm nghiệp, Diêm nghiệp và Phát triển nông thôn phù hợp với biến đổi khí hậu.
Đào tạo nhân lực, đội ngũ chuyên gia, đặc biệt các chuyên gia khoa học đầu đàn, cán bộ quản lý nhà nước có trình độ cao trong giảm thiểu và thích ứng với biến đổi khí hậu.
Công tác tuyên truyền, phổ biến kiến thức, thông tin, nâng cao nhận thức về tác động của biến đổi khí hậu và hành động giảm thiểu ô nhiễm môi trường, đặc biệt là môi trường nông thôn cũng cần được các cấp, ngành chú trọng triển khai.Thiết lập hệ thống thông tin, trang Web của Ban chỉ đạo biến đổi khí hậu của ngành từ Bộ đến các địa phương, cơ sở nhằm cung cấp thông tin, dự báo, giải đáp các vấn đề về biến đổi khí hậu và định hướng thực hiện các giải pháp giảm nhẹ ô nhiễm môi trường và thích ứng với biến đổi khí hậu.
Bên cạnh đó, cần tổ chức các hội nghị, hội thảo chuyên đề, các lớp đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn kiến thức về biến đổi khí hậu, tác động và các giải pháp giảm thiểu và thích ứng với biến đổi khí hậu cho cán bộ, công chức, viên chức các ngành liên quan từ Trung ương đến địa phương.