Khánh Hòa khuyến cáo các địa phương trong tỉnh cần thực hiện chuyển đổi mùa vụ hoặc dừng sản xuất để tránh thiệt hại do nắng hạn đối với vùng không có khả năng tưới.
Lên phương án sản xuất tập trung theo từng vùng
Theo nhận định của Đài Khí tượng thủy văn khu vực Nam Trung Bộ, dự báo tổng lượng mưa toàn tỉnh Khánh Hòa từ nửa cuối tháng 9 đến tháng 12/2021 ở mức cao hơn trung bình nhiều năm (TBNN) từ 20 - 40%.
Hơn nữa, mùa mưa lũ năm nay có thể kéo dài đến nữa đầu tháng 12, mực nước bình quân các tháng tại các sông cái Nha Trang từ thấp hơn đến xấp xỉ TBNN cùng thời kỳ, trên sông Dinh Ninh Hòa xấp xỉ đến cao hơn TBNN cùng thời kỳ.
Khánh Hòa sẽ xây dựng phương án chống hạn để chủ động khai thác sử dụng nguồn nước tiết kiệm trong vụ đông xuân 2021 - 2022. Ảnh: KS.
Do đó, để chủ động sản xuất, hạn chế những thiệt hại do những bất lợi của thời tiết và tác động của dịch bệnh Covid-19 đến sản xuất, ông Lê Bá Ninh, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT Khánh Hòa yêu cầu các địa phương cần nhanh chóng rà soát, đánh giá tình hình cung ứng giống, vật tư nông nghiệp tại các hợp tác xã, cơ sở kinh doanh trên địa bàn trước vụ đông xuân 2021 - 2022. Trường hợp không đủ nguồn cung ứng giống, vật tư, cần báo cáo ngay về Sở NN-PTNT trước vụ sản xuất để có giải pháp tháo gỡ khó khăn kịp thời.
Bên cạnh đó, cần rà soát diện tích gieo trồng lúa các vụ trong năm, chủ động cân đối nguồn nước tưới, khoanh vùng sản xuất, cũng như sản xuất tập trung theo từng vùng. Cụ thể, vùng chủ động và an toàn về nguồn nước cần tiến hành gieo sạ tập trung vào trà chính vụ, đầu tư thâm canh cao, sử dụng các giống có năng suất, chất lượng cao, gieo sạ đúng kế hoạch.
Vùng ngập nước trong mùa mưa ở vụ đông xuân, cần theo dõi diễn biến thời tiết, bố trí lịch xuống giống sau 23/10 âm lịch, khi có thời tiết tốt, mặt ruộng rút hết nước, sử dụng giống lúa ngắn ngày. Vùng có nguy cơ thiếu nước tưới vào cuối vụ, cần xây dựng phương án chống hạn để chủ động khai thác sử dụng nguồn nước tiết kiệm, hiệu quả, kết hợp với việc sử dụng giống ngắn ngày, gieo sạ sớm hoặc chuyển đổi sang cây trồng cạn ngắn ngày khác, hạn chế thấp nhất thiệt hại do hạn hán gây ra. Vùng không có khả năng tưới, cần thực hiện chuyển đổi mùa vụ hoặc dừng sản xuất để tránh thiệt hại do nắng hạn.
Sở NN-PTNT khuyến khích luân canh, xen vụ với cây trồng cạn ngắn ngày trên đất trồng lúa chủ động tưới tiêu. Chẳng hạn lúa đông xuân sớm - bắp, rau, đậu các loại xuân hè - lúa hè thu hoặc lúa đông xuân sớm - lúa xuân hè - bắp, rau, đậu các loại hè thu.
Bố trí lịch thời vụ hợp lý
Sở NN-PTNT Khánh Hòa đề nghị các địa phương cần bố trí lịch thời vụ hợp lý để tránh các yếu tố bất thuận thời tiết và sâu bệnh, ví dụ vụ đông xuân tránh lúa trỗ vào thời điểm gió lạnh tiết đại hàn (20- 21/1). Vụ hè thu tránh lúa trỗ vào thời điểm gió khô nóng từ tiết Tiểu thử đến tiết Đại thử (7-8/7 đến 23-24/7).
Khánh Hòa khuyến cáo trên một cánh đồng, cần bố trí cơ cấu giống lúa với tỷ lệ hợp lý, mỗi giống lúa không quá 30% diện tích. Ảnh: KS.
Trong đó, vụ đông xuân 2021 - 2022, Sở NN-PTNT Khánh Hòa hướng dẫn thời gian gieo sạ từ 6/12 đến 25/12 đối với nông dân dùng giống sinh trưởng dưới 100 ngày và từ 1/12 đến 6/12 đối với nông dân dùng giống sinh trưởng trên 100 ngày.
Giống lúa chủ lực gieo sạ gồm: ML48, ML 202, ML214; OM4900 và các giống bổ sung: TH41, TH6, OM7347, OM6976, Đài thơm 8. Riêng các huyện, thị xã phía Bắc, đưa thêm giống IR17494, còn các huyện, thành phố phía Nam đưa thêm giống VD20 vào cơ giống bổ sung vụ đông xuân 2021 - 2022.
"Trên một cánh đồng, cần bố trí cơ cấu giống lúa với tỷ lệ hợp lý, mỗi giống lúa không quá 30% diện tích, chỉ đạo gieo sạ tập trung để tránh các đợt cao điểm phát sinh sâu bệnh hại và dễ điều tiết nước tưới, thu hoạch cơ giới thuận lợi.
Những vùng không chủ động nước tưới (dựa vào nước trời) tùy theo điều kiện cụ thể mỗi vùng để bố trí gieo sạ phù hợp, tận dụng nguồn nước sau mùa mưa; vùng sử dụng nguồn nước tưới từ các đập dâng và hồ chứa nhỏ cần chia diện tích sản xuất vụ hè thu thành hai trà theo hướng dẫn, diện tích thường bị hạn cuối vụ có thể gieo trước lịch thời vụ hướng dẫn 7 ngày; vùng trũng tùy điều kiện cụ thể, nước rút đến đâu gieo sạ đến đó", ông Lê Bá Ninh, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT Khánh Hòa lưu ý.
Sở NN-PTNT Khánh Hòa đề nghị các địa phương vận động nông dân vệ sinh đồng ruộng, tu bổ, nạo vét kênh mương, triển khai làm đất sớm, cày phơi ải ở vụ hè thu, bón vôi cải tạo đất đối với những chân ruộng bị chua, phèn.
Cùng với đó, tổ chức cho nông dân ra quân diệt chuột đồng loạt, áp dụng tổng hợp các biện pháp thủ công, sinh học và hóa học. Khuyến cáo, vận động nông dân sử dụng các giống lúa cấp xác nhận, lượng giống sử dụng mức 100-120kg/ha; áp dụng chương trình quản lý dịch hại tổng hợp, hạn chế phun thuốc trừ sâu cho cây lúa trước 45 ngày nhằm tiết kiệm chi phí sản xuất, bảo vệ môi trường, nâng cao hiệu quả sản xuất lúa….